vitamines supplementen sportvoeding kruiden   Schüssler homeopathie Bach bloesems etherische olie afslanken  sex		cosmetica huidverzorging Phyto shampoo Hauschka cosmetica parfumerie 4711 Schoonheidssalon Pedicure Manicure Definitieve ontharing		orthopedie bandages en braces steunkousen kussens inlegzolen klompen gezondheidssandalen warmte ondergoed Bloeddrukmeters weegschalen
Alternatief Zoutpijp Oorkaarsen Neusdouche SeaBand Edelsteen hangers Bolletjes armband Colloïdaal Zilver Magnesium sulfaat Haarlemmer olie		Drogisterij reformvoeding geitenmelk  kokosolie staalwaren  massage  anti muggen reflex spray chemicaliën en grondstoffen		Verzendkosten in NL en B vanaf  75,00 euro GRATIS Uw bestelling wordt snel en veilig bezorgd door PostNL / Bpost Worldwide shipping

Privé site Jos Buysen:  Poëzie | Voerense Dieksjonnaer |  Broeder Aloysius | Boerenbonsfrank en Romeinse munten

Sjeenke te druge hange.

In väöl ouw hozer ziet me huuj d’r daag nog ummertoe get häök an d’r plaffóng. Vreuger hóng me dao de sjeenke a, väör te druge. Gemeentelich in ’ne dook, dèk óch e-zù.’t Houw hoezer oeë ze in de käöeke hónge, d’r lieving of in ’n sjlaopkamer, mè óch al ’ns in de biekäöeke of nog lever urges in d’r trèk, op d’r ùvverlòòp of de plaatsj oeë me óch de wèsj te druge hóng. Bies e jaor of twientig, dartig lae. Doe waor dat ónderèns (of juus laansema) gedoeë.

Me zouw mienge dat de luuj ’t te laestig of teväöl werk voonte. Ze hant ummesj de sjeenk flótter bie d’r sjlèchter gegouwe.Óch waoëte de luuj get vies gevalle. ’t Gebäörde al ’ns dat de sjeenk begós te sjömmele, of dat de maje droet kraoëpe. Dan sjnooj me e sjtök droet en de rès waoët gaete. Bie ènge boer sjtopde ze d’rmit saer ze gèng verke mie houwe.

Mè ’t bliekt nog ’n ander raej te ha. ’t Góng neet mie. ’t Vlèèsj druugde neet mie tezens en begós te voele.’t Keus zieë omdat me wermer góng sjtaoëke. Me góng de hoezer baeëter izòlere. ’t Keus óch zieë dat ’t vlèèsj verenderd waor, m’sjie ’n ander ras verke. Zieëker is, dat de verke ander voor kraegte. Ösj waor ’t voor puur gaeësjtemael. De boere makde dat èges. Ze lete de gaeësj bie de mäöle plette of male. Mit dat gaeësjtevoor doerde ’t semmelig lang vör de verke aaf te mèste. Me houw da vèt vlèèsj en sjeenk, dat väöl krach en energie goof. Get wat de boere nuëdig houwe, vör forsj te kènne wirke.

Wie d’r mieë vraog noa vlèèsj kaam, móste ze verkesmael ee zek goeë gaele. Dat mael is van soja oeë ’t väöl eiwitte en minerale ee haat. De verke wase flòtter en zunt gesjpierder. ’t Vlèèsj waeëd magerder. Get wat de luuj noe juus wille, zus vèt an de sjeenk lùste ze neet en daoväöer sjnieje ze de zjwaads d’r van aaf. Vreuger waor krepkes mit appel ’n delikates.

Jos Buysen, De Plank mei 2004

Ùsj waor ich va zinnes óch ’t sjtùkske ùvver de sjeenk in ’t flamsj te sjriêve. Wie ich mich get góng umhuëre en mit de luuj kalle, waoëd ’t verhäölke oet zieng ège plat. V’r zate ummertoe sjeenk en dan zos te “ham” of “hesp” mótte sjrieve. Daomit ’n goj okkaasje vör ’t plat va ming zie va Voere te kènne sjriêve.

Ich wil mich bedaanke bie de luuj die mich haant gehólpe, es óch d’r Jaak Niesse vör ’t naolaeze. Hae bemirkde dat ich neet d’r twèdde lidwoordvorm broekde – ge, g’n en g’ne. Die wördsjes zunt mich bekaant, mè va heem oet han ich ze noeëts mitkraege. Klaorbliekelik mót me dao óch ’t geveul bie ha.

truuk nao Limburgs als toontaal - wier nao Voerense Dieksjonnaer

Mäöleke vare - Fluuske blaoze - Sjtöpke broeje (boesjónge)

Wie ’ch in d’r Kaoënwòòf (jaorbook van Heem en Natuur Voeren) ’t mäölekesjpèèl zoog, verwonderde ’t mich dat ’t neet mie zoe bekaant ès bie de luuj. ’ch Han ’t vreuger väöl gesjpèld en gelieërd va mienge noaber òp ’ne Konnebùsj, d’r Hoebèr Droeve zèlliger. “Mäöleke vare” zaat e doa a en how dat sjpèèl èges gemagkt mit e sjtùk kartong, näöge witte en näöge zjwatte knéùp. Um toer zit me urges ènge knòòp. Sjtunt al de knéùp òp, da moag me daomit goeë sjuve lans de lensjes. Went me driej knéùp òp ’n riej haat, döet me ènge knòòp van d’r andere aafkriege. Haat d’r andere nog mer twei knéùp uvver, da has te verdind. Mit ’n paoët (kliep-klap) kuns te eder kieër es te an toer bès ’n riej van driej make. Sjrao vör d’r andere, want dae kint dao bao niks taeëge beginne. Pies dat e nog mer driej knéùp haat. Da maog e och goeë sjpringe of vlege mit zieng knéùp en zit e geliek de paoët toe.

Oeë de kinger juus wie de groeëte och väöl sjpas mit ha ès fluuske blaoze. V’r gunt allemaol roond g’n toffel zitte mit de èllebäög taeëgenee. In temits va g’n toffel liegkt e fluuske, e bölke watte of e-zeu get. Da mót ekerènge taeëge dat fluuske blaoze, um ’t neet lans te laote. Wae ’t lans lèt, kiet e paand, makt neet oet wat. Wae òp ’t lètste de mètste haat, mót get doeë. ’n Òpdrach, get zènge of get vertèlle. ’ch Han ’t gelieërd van d’r Ghislain Debougnoux va g’n Plaank. Dae doog ’t vreuger al es keend.

Nog väör ’ch òp ’ne Konnebùsj kaam, wónde ich es klenge gammeng van e joar of voof òp Rule. Dao wónde v’r naeve d’r Zjèraar en de Tien Haccourt zèlliger. Va d’r Zjèraar lieërde v’r ’n sjpèèl dat ze sjtöpke broeje hoosje, of boesjónge, oet ’t Fraans.

Väör ’t hoes how ’t ’n vaart va zaand en stèng. Dao waoëd e sjtùk hòòt in de vùrm va ‘ne sjtòp van ’n flaesj geplaatsjt. Ekerènge dae mitdong mòòs aeveväöl geld eezètte. Sjtùkker va voventwintig centiem, ‘ne hovve frang, of ènge frang. Al die cente waoëte ee e staepelke òp d’r sjtòp gelaat. Op ‘ne meter of driej, veer, waoëd ’n sjtriep getrokke. Väör oos kinger waor dat wied genóg. De groeëte luuj dónge dat dùbbel zoeë wied. Ekerènge how ’n zjwoeër plaat van bliej en góng ùsj bie ’t sjtöpke sjtoeë. Um bäörte broejde v’r mit die plaat noa de sjtriep um te zieë wie d’r toer gemagkt góng waeëde. Wae ’t käöetste bie broejde, daoët beginne.

Da góng v’r ater die sjtriep sjtoeë um nao d’r sjtòp te broeje. Umbäörte probere zoeë käöetbie mäögelik te broeje, mae nog lever d’r sjtòp te rake. Went dat gebäörde, vloge de cente alle kaante oet. De cente waoëte doe verdèld al noa gelaank de plate oeë ze ’t käöetste bie terech waore kaome. Mit ’n lang sjpriet graas waoëd juus gemaeëte went ’t nuëdig waor. Al de cente die käöeter bie d’r sjtòp laoge es bie ’n plaat, gónge truuk òp d’r sjtòp. Dao kaom da nog ’ne nuje eezat bie, en begos v’r wèr òpnuuj.

Die plate van bliej magkde v’r èges. Dat wilt zage, ózze pap magkde die. Haeë how nog e sjtùk bliej liegke en ’n laeg wiksdoeës. Bliej sjmèèlt bie 327 graad, dus òp e gaasvuur góng ’t van allèng. Me mót waal get papier ee de wiksdoeës zitte, zus kies te de bliej plaat neet mieë droet. Noe, 36 jaor later, han ’ch die plate nog ummertoe.

Vreuger, nog väör ózze tied, waoëd hèl väöl geboesjóngt òp Rule. Haof S’n-Pieëter kaom d’r Rulerberg òp, um bie d’r Haccourt sjtöpke te broeje. Och Pasjtoeër de Vries waor d’rbie, al doog haeë neet mit. De luuj sjpaelde pies laat in d’n duuster. Wie me bao niks mieë koes zieë, zat me ’n kaeëts baove op de cente. Mit tieje woar ’t hevig. Da waore ze an ’t vloke en ’t brulle, väör tieën centiem. Went da ènge ’ns nao d’r Pasjtoeër kaeëk, da zaat dae ummertoe: “Och, laot ze mer…”.

Jos Buysen, 13 november 2004

truuk nao Limburgs als toontaal - wier nao Voerense Dieksjonnaer